Karaciğer Nakli
Karaciğer nakli, kadavradan yapılabildiği gibi, canlı vericiden de yapılabilir. Karaciğer diğer organlardan daha farklı olarak kendini yenileme özelliğine sahip olduğundan, canlı vericiden de nakil yapılabilir. Organ bağışı yeterli olmadığından, hastaların yaşamalarını sağlayabilmek için, genellikle yakınından karaciğerin bir parçası alınarak nakil gerçekleştirilir.
Bunun için hastayla aynı kan grubuna sahip olan bir yakını ya da etik kurulun onayladığı akraba dışından birinden nakil yapılabilir. Karaciğer kendini yenilemeye hemen başlar ve yaklaşık olarak bir yıl içinde bunu tamamlar. Yani karaciğerin alındığı verici ve naklin yapıldığı hastanın karaciğeri hızla normal boyutlarına döner.
Karaciğer naklinde canlı verici açısından şartlar- Canlı verici herhangi bir baskı altında kalmadan bu kararı kendisi vermelidir.
- Donörün yaşı 18'in üzerinde olmalıdır.
- Vericinin ve alıcının kan grubu birbiriyle eşleşmelidir.
- Aktif bir enfeksiyonu bulunmamalıdır.
- Vücutta herhangi bir yerde tümör bulunmamalıdır.
- Ameliyatı engelleyecek sistematik bir hastalığın olmaması gerekir
- Vericinin karaciğer fonksiyonları ve yapısı normal olmalıdır
- Karaciğerin volümü alıcı ve verici açısından yeterli olmalıdır
Karaciğer naklinde verici ameliyatı nasıl yapılır?
Yapılan ameliyatta önemli olan vericiden alıcı için yeterli büyüklükte karaciğer alınmasıdır. Yani alıcının vücut ağırlığının en az %0,8'i kadar büyüklükte karaciğer nakli yapılmalıdır.
Vericiden sağ lobdan karaciğer alınırsa, bu genellikle ihtiyacı karşılar. Karaciğer kendisini tama yakın şekilde yeniler. Bu ortalama 6 haftada tamamlanmaktadır. Nakil alıcının ağırlığına uygun olacak şekilde sağ ya da sol lobdan alınır. Bebeklere yapılacak nakillerde sol lobun yarısından daha az miktarı yeterli olur. Vericiden genellikle %40-70 arasında karaciğer alınır. Karaciğerin sağ lobu organın %60'ını, sol lobu ise organın %40'ını oluşturur. Vericiler daha sonra yeniden karaciğerini veremezler. Vericide cerrahinin tüm risklerini taşımaktadır. Az oranda olsa da ölüm riski bulunmaktadır. Ancak ameliyat öncesinde yapılan incelemelerle risk en aza indirilmeye çalışılır. Gelişmiş organ nakli merkezlerinde olumsuz risklerin gelişme oranı 5 1 kadardır. Vericilerin hastaneden taburcu edilmeleri 3-4 günde gerçekleşir. Yaklaşık olarak 4-5 haftada normal yaşantılarına dönüş yapabilirler. Daha sonraki yaşamlarında herhangi bir sıkıntı yaşamazlar.
Canlı vericili karaciğer naklinin avantajları
Bu nakilde en temel avantaj alıcının ihtiyacı olduğunda, kadavradan nakil için sıra bekleme zorunda kalınmamasıdır. Organ bağışı oranının az olması yüzünden hastalar bazen yaşamlarını kaybedebiliyorlar. Gereken karaciğer bulunsa bile, hastanın durumu ağırlaştıysa ameliyat sonrasında komplikasyonlar daha fazla olabiliyor. Bu sebeplerle canlı vericiden yapılan karaciğer nakilleri daha avantajlı olmaktadır.
Karaciğer naklinin riskleri nelerdir?
Naklin taşıdığı riskler, bunu gerektiren hastalığın ağırlığına göre değişir. Bu hastaların genellikle ağır bir durumu vardır. Ayrıca yapılan ameliyat tıpta ağır sayılan ameliyatlardan birisidir. Hastanın durumunun ağır olması, ameliyatın büyük olması riski arttırmaktadır. Ameliyat sırasında vücutta en büyük damar kesilmekte ve dikilmektedir. Bu sırada istenmeyen kanamalar gelişebilmektedir. Yeni takılan karaciğer yerinde iyi çalışmama etkisi gösterebilir. Organ naklini gerçekleştiren ekibin uzmanlığı bu tür riskleri asgariye indirebilir. Karaciğerin sağlığını korumasını sağlayacak olan etkenler yapılan kontroller ve düzenli ilaç kullanımıdır. Bunlar doktor kontrolünde yapılmalıdır. Diğer organ nakillerinde olduğu gibi hastalar yaşam boyunca bağışıklık sistemini baskı altında tutacak ilaç kullanacaklardır. Bu yapılan naklin başarısını sağlayan bir unsurdur.
Karaciğer naklinin başarısı
Bu ameliyatın başarısı nakil olan kişinin normal yaşamına üretken bir şekilde geri dönmesiyle ölçülür. Karaciğer nakli yapılan kişiler işine ve okullarına geri dönebilir. Nakil sonrasında gebe kalma ve doğum yapma konusunda sınırlama yoktur. Bir yıla kadar ağır olmayan sportif çalışmaları yapabilirler. Nakli gerçekleştiren ekibin tecrübesi de başarıyı etkilemektedir. Genellikle %90 oranında karaciğer nakillerinde başarı sağlanmaktadır.
21.01.2024 14:33:38
Karaciğer Nakli ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
