Karaciğer fibrozisi nasıl bir hastalıktır?

Karaciğer fibrozisi, karaciğerdeki kronik hasar sonucu normal dokunun yerini fibröz (bağ) dokunun almasıyla karakterize bir hastalıktır. Bu süreçte, karaciğerin iyileşme mekanizması aşırı çalışarak aşırı miktarda bağ dokusu birikimine yol açar. Fibrozis, karaciğerin yapısını bozarak işlevlerini yerine getirememesine neden olabilir ve ilerlediğinde siroza dönüşebilir.

Karaciğer fibrozisi, çeşitli faktörlere bağlı olarak gelişebilir. Başlıca nedenler şunlardır:

• Kronik viral hepatitler (Hepatit B, Hepatit C)
• Alkolik karaciğer hastalığı
• Non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı (NAYKH)
• Otoimmün karaciğer hastalıkları (örneğin, otoimmün hepatit)
• Metabolik bozukluklar (Wilson hastalığı, hemokromatoz)
• Bazı ilaçlar ve toksinler
• Safra yolu hastalıkları (primer biliyer kolanjit gibi)

Karaciğer fibrozisi erken evrelerde genellikle belirti vermez. Hastalık ilerledikçe şu semptomlar görülebilir:

• Yorgunluk ve halsizlik
• Karın ağrısı veya rahatsızlık hissi
• İştah kaybı ve kilo kaybı
• Bulantı veya kusma
• Sarılık (cilt ve gözlerde sararma)
• Karında sıvı birikmesi (asit)
• Kaşıntı

Karaciğer fibrozisinin teşhisi için çeşitli yöntemler kullanılır:

• Kan testleri (karaciğer fonksiyon testleri, fibrozis belirteçleri)
• Görüntüleme yöntemleri (ultrason, elastografi)
• Karaciğer biyopsisi (altın standart)
• Non-invaziv testler (FibroScan gibi)

Tedavi, fibrozisin altında yatan nedene yöneliktir ve şunları içerebilir:

• Altta yatan hastalığın tedavisi (örneğin, antiviral ilaçlar, alkol kullanımının bırakılması)
• Yaşam tarzı değişiklikleri (sağlıklı beslenme, kilo kontrolü)
• İlaç tedavileri (anti-fibrotik ajanlar araştırma aşamasındadır)
• İlerlemiş vakalarda karaciğer nakli gerekebilir

Karaciğer fibrozisini önlemek veya ilerlemesini yavaşlatmak için:

• Alkol tüketimini sınırlandırın veya bırakın
• Sağlıklı bir kiloyu koruyun
• Düzenli egzersiz yapın
• Hepatit B ve C'ye karşı aşı yaptırın veya tedavi olun
• Doktor kontrollerini aksatmayın

Karaciğer fibrozisi, erken teşhis ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilen bir durumdur. Ancak, ilerlemesi durumunda ciddi komplikasyonlara yol açabileceğinden düzenli takip önemlidir.