Karaciğer hastalıkları, vücudun tamamında ciddi etkilere sebep olacağından mutlaka ciddiye alınmalıdır. Ancak karaciğer hastalıkları belli bir süreç geçince fark edilmektedir. Bunun sebebi hastalıklar sırasında karaciğerin acı ve ağrı duyusu olmadığından uyarı vermemesi nedeniyledir. Bu nedenle belirtilerin genellikle kronik halsizlik ya da stres dolayısıyla olduğu düşünülür.
Bu hastalıkların verdiği belirtiler safra kesesi hastalıklarının verdiği belirtilere benzerlik gösterir. Bunların içinde yer alan belirtiler ise;
- Sürekli halsizlik ekilmesi
- Konsantrasyon bozukluğu
- Karnın üst sağ tarafında baskı oluşması
- Kaşıntı
- Dışkının balçık renginde, idrarın bira renginde olması
- İştahsızlık
- Karında şişkinlik ve gaz
- Burun kanaması ve iç kanama
- Ciltte ve göz aklarında sararma
- Bazı yiyeceklerden tiksinme
- Sıkça yaşanan eklem ve baş ağrılarının olması
- Erkeklerin göğüs ya da karın bölgesinde bulunan kıllarda azalma
Bu belirtilerin olduğu kişiler önlem olarak karaciğer değerlerini ölçtürmeli ve karaciğer hastalıkları açısından değerlendirilmelidir.
Karaciğer hastalıklarının oluşması için risk faktörleri nelerdir?
- Kişilerde aşırı kilo olması, Tip 2 diyabet hastalığının olması ya da alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının bulunması risk kabul edilir.
- Kişinin kan nakli olması, cinsel ilişki kurulan eşin hepatitli olması, uyuşturucu madde kullanması gibi etkenler riski arttırmaktadır.
- Crohn hastalığı ya da kolitis ülseroza gibi bağırsak hastalıklarının olması durumunda risk bulunmaktadır.
- Düzenli olarak alkol kullanımının olması karaciğer hastalıklarının oluşmasına neden olabilir.
Karaciğer hastalıkları
Hepatit
Akut hepatit: bu hepatitin başlangıç aşamasında olduğunu gösterir. Bu karaciğer hücresinde hasara ve tahribata neden olan, oldukça yaygın görülen karaciğer enflamasyonudur. Bunun sebepleri ise viral hepatit A, B, C, D, E gibi virüs enfeksiyonları, ilaçlarda doz aşımı ve kimyasal maddelere maruz kalma gibi etkenler yer alır. Bu hastalıklar genellikle grip benzeri belirtilerle başlar. Bunların arasında bulantı, sarılık, iştahsızlık, ateş, kas ağrısı, karında hassasiyet, kaşıntılı ürtiker gibi belirtiler oluşur. Bunların tanısı laboratuvar testleri ve karaciğer fonksiyon testleriyle yapılır. Hafif olgularda hastalık kendiliğinden iyileşme gösterebilir, şiddetli olanlarda hastaların hastanede gözlem altında tutulması gerekebilir. Hastalar hepatit B ve C enfeksiyonu geçirdiklerinde bunun kronik taşıyıcısı haline gelebilirler.
Kronik hepatit: bu hepatitin 6 aydan fazla sürdüğü rahatsızlıklardır. Hastaların karaciğerinde oluşan hasar arttıkça akut hepatiti atlatamaz ve kronik bir durum meydana gelebilir. Belirtilerin altı aydan fazla, hatta yıllarca devam ettiği kronik hepatit hastaları vardır. Bu hastalıklar alkol kullanımına bağlı, karaciğer hücrelerinde siroza yol açan agresif enflamasyonlarda ya da siroza yol açmayan hafif kronik enflamasyonda gelişebilir. Kronik hepatite neden olan sebepler arasında;
- Viral hepatit
- Yoğun alkol kullanma alışkanlığı
- Otoimmün bozukluğu
- Tüberküloz hastalığında kullanılan ilaçların etkisiyle
- Metabolik bozukluklar
Rahatsızlığın belirtileri genellikle hafiftir. Karaciğerdeki hasar sürse de progresyon yavaş olur. Bazılarında belirtiler olmazken, bazı kişilerde iştahsızlık, sarılık, karında ağrı, dalak büyümesi gibi belirtiler gözlenir. Teşhis için laboratuvar testleri, karaciğer fonksiyon testleri ve karaciğer biyopsisi yapılabilir. Tedavide karaciğer hasarını engelleme ve belirtilerin azaltılmasına çalışılır. Bu tedavi uygulanırken hastaların bazı ilaçları ve alkolü bırakması iyileşmeye yardımcı olur.
NASH (Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması): bu rahatsızlıkta karaciğer değerlerinin yükselmesi, ultrason tetkikinde yağlı karaciğer görünümü, iltihaplı karaciğer hücrelerinin olması hastalığın teşhisine yardımcı olur.
ASH (Alkole bağlı karaciğer yağlanması): bu rahatsızlık alkolü fazla oranda sürekli şekilde kullanan kişilerde görülür.
PBC HASTALIĞI: Kanda antimitokondriyal antikor değerlerinin yükselmesi PBC işareti kabul edilir. Karaciğer fonksiyon testleriyle tanı koyulabilir.
PSC HASTALIĞI: Bunun tanısı için belli bir kan değeri bulunmamaktadır. Tanı için karaciğer içinde ve dışında bulunan safra yollarının muayene edilmesi gerekir.
